donderdag 15 januari 2009

Appelsap

Hoe wordt het eigenlijk gemaakt?

Een glaasje appelsap: lekker! Bij heel veel mensen thuis staat een pak appelsap in de koelkast. Maar weet je eigenlijk hoe appelsap gemaakt wordt?


Hoe groeit een tomaat?

Het groeiproces van zaadje tot tomaat


Met versnelde opnames kun je goed zien hoe een tomatenplant groeit.

Van zaadje, naar plant, van bloemen tot tomaat.


U moet de groenten hebben

Groenten zijn meestal groen, en voor veel kinderen is dat het signaal om te denken: 'vies'. Dat is jammer, en lastig. Want in groenten zitten veel vitaminen en andere nuttige stoffen. Sterker nog: zonder groente kun je nauwelijks gezond eten.
Groente bevat bijna alles wat de natuur te bieden heeft: mineralen, spore-elementen, vitaminen, koolhydraten en geringe hoeveelheden eiwit en vet. Planten maken dit allemaal zelf, uit voedingsstoffen die ze uit de grond halen en ingevangen zonlicht.
Gemakshalve onderscheiden we hier drie soorten groenten:- bladgroente (zacht en groen)- harde groente (hard en vaak wat bleek)- vruchtgroente (vrij zacht en gekleurd)

Bladgroente
Voorbeeld: sla, andijvie, spinazie, paksoi, boerenkool.Bladgroente is groente waarbij alleen het verse blad wordt gegeten. Dus niet de vruchten of de wortel en meestal ook niet de stengel. Bladgroenten eet je meestal vers en rauw (sla). In die vorm zijn ze niet lang te bewaren.
Om bladgroenten te bewaren, moet je ze eerst koken, liefst niet te lang, en daarna snel koelen of diepvriezen, of inblikken. Bij spinazie gebeurt dat veel fabrieksmatig. Als het koken niet te lang duurt, en het vriezen snel gebeurt, gaan er weinig vitaminen verloren.
Een heel gevarieerde soort bladgroente is sla. Er bestaan tientallen soorten van. De gewone botersla, ijsbergsla, eikenbladsla en lollo rosso zijn de bekendste. We kunnen in de loop der jaren veel meer of andere soorten sla verwachten. Kijk bijvoorbeeld in de 'keuken' van slaveredelaar Rijk Zwaan.

Harde groente
Kool (Familie Brassica) bestaat in vele soorten: bloemkool, broccoli, koolrabi, koolraap, groene, rode en witte kool, chinese kool, spitskool, spruiten, boerenkool. Voor wie de moeite neemt zich te verdiepen in gerechten gaat er een wereld open. Wat te denken van spruitjes met kaas en gebakken spekjes?
Zuurkool is witte kool die bewerkt is. De kool is gefermenteerd (nuttige bacteriën doen er iets mee, zie ook bij fermentatie), waardoor het voor mensen makkelijker verteerbaar is. Andere harde groenten moeten vaak worden gekookt - daarvan gaan de celwanden van de groente kapot en komen de nuttige inhoudsstoffen vrij in onze maag.
Sommige soorten kool, zeker broccoli, kan kanker helpen voorkómen. De glucosinolaten in de kool zorgen daarvoor. Die stof gaat kapot als de groente wordt gekookt. In dit geval moet de groente dus rauw worden gegeten. Rauw eten is bijna altijd beter dan koken, maar dat vergt wel veel kauwwerk.
Voor meer productinformatie over groente, kijk bij Xquis.

Productie, im- en export
Vooral de zachtere bladgroenten worden meestal verbouwd in kassen. Dat kost wel energie, maar er hoeft minder gespoten te worden omdat de beschermde teelt ziektes en plagen buiten houdt. De meeste koolsoorten worden in de openlucht geteeld. Kool (in alle soorten en kleuren) wordt veel in Nederland verbouwd. Het gaat met scheepsladingen tegelijk naar onder meer Rusland, omdat het vaak zo goedkoop is. Sla komt uit de Nederlandse kassen, maar ook uit Frankrijk uit de open lucht. IJsbergsla komt vaak uit Spanje. Bloemkool komt, vooral vroeg in het jaar, vaak uit Frankrijk.

Pure gezondheid
Groente is echt gezond. Zie bijvoorbeeld een brochure van de Kankerbestrijding (pdf-file).Een overzicht van 50 groenten is te vinden bij de Greenery. Een iets ander overzicht biedt het Voedingscentrum, of het Voorlichtingsbureau Groenten en Fruit. Groenten die kinderen (hopelijk) leuk en lekker vinden zijn te vinden bij HapHarrie Nog meer over groente op de Groentepagina of bij Startkabel. Handelaren zijn te vinden bij branche-organisatie Frugi Venta.Een zeer toegewijde producent en handelaar van groente is de Groentehof Verder nog wat exotische groenten, met recepten.

Groentefeest
Dat groente eten een feest kan zijn bewijst onder meer de Franse topkok Alain Passard. Hij gooide enkele jaren geleden zijn 3-sterrenrestaurant radicaal om: vlees eruit. Al zegt hij zelf: 'Ik ben niet gestopt met vlees, maar begonnen met groente.' Wie het wil proeven moet er wel voor naar Parijs toe. Of kijk op de site van zijn restaurant l'Arpège.

Met veredeling kan nog veel meer
Door de eeuwen heen hebben boeren en tuinders groentegewassen steeds verder verbeterd (veredeld). De veredeling is tegenwoordig een complete industrie, die zwaar leunt op de wetenschap. Ondertussen is duidelijk dat de smaak of het gehalte aan bijvoorbeeld vitamines nog veel verder verbeterd kan worden. En combinatie van verschillende technieken kan voor die verbetering zorgen.

Bron deVoedingswijzer.nl